Sama vritti brengt balans, niet alleen in je ademhaling, maar ook in je geest. Er zijn momenten waarop je ademhaling een spiegel is van je innerlijke wereld: gejaagd als je haast voelt, oppervlakkig bij spanning, stil bij verdriet. Wat als je die adem bewust zou kunnen sturen – in een kalm, gelijkmatig ritme? Sama vritti is een eeuwenoude ademhalingstechniek uit de yogatraditie die precies dat doet.
Gelijke beweging, stille geest
De naam sama vritti komt uit het Sanskriet en betekent letterlijk ‘gelijke stroom’ of ‘gelijke beweging’. In de context van ademwerk verwijst het naar het creëren van gelijke lengtes in de vier fasen van je ademhaling: inademen, vasthouden, uitademen en opnieuw vasthouden.
Deze ademhalingstechniek is nauw verbonden met pranayama – de kunst van adembeheersing binnen yoga – en wordt vaak beoefend als voorbereiding op meditatie. Het helpt om de geest te kalmeren, de aandacht te centreren en een gevoel van innerlijke rust op te bouwen. In tegenstelling tot meer dynamische ademtechnieken is deze ademtechniek subtiel, zacht en vooral: diep stabiliserend.
De ademhaling als vier gelijke delen
Bij deze techniek bestaat de ademhaling uit een vierdelige structuur:
- Inademing (puraka) – een rustige, bewuste adem in
- Vasthouden (antara kumbhaka) – de adem blijft stil in het lichaam
- Uitademing (rechaka) – de adem stroomt weer naar buiten
- Vasthouden na uitademing (bahya kumbhaka) – een moment van stilte voor de volgende adem
Elke fase duurt even lang, bijvoorbeeld vier seconden. Dat maakt het ademritme symmetrisch en voorspelbaar – precies wat je zenuwstelsel nodig heeft om te ontspannen.In het begin kun je starten met 4-4-4-4. Naarmate je comfortabeler wordt, kun je de duur van elke fase verlengen naar vijf of zes seconden. Het doel is niet om langer te ademen, maar om soepel en zonder spanning in dat ritme te blijven.
Wat maakt sama vritti zo bijzonder?
Waar veel ademhalingstechnieken vooral richten op de uitademing of het vertragen van de adem, legt sama vritti nadruk op evenwicht. Juist dat evenwicht geeft je lichaam en geest het signaal dat alles oké is. Niet teveel doen, niet te weinig – gewoon zijn. Door de regelmaat krijgt je geest minder ruimte om af te dwalen. In plaats van gedachten die alle kanten op schieten, kom je in een ritme dat rust uitstraalt. Het wordt makkelijker om te landen in het moment. Deze ademtechniek wordt dan ook veel gebruikt door mensen die mediteren, zich willen voorbereiden op een yogasessie, of simpelweg rust zoeken op een hectische dag.
Hoe beoefen je sama vritti?
Zoek een rustige plek waar je een paar minuten ongestoord kunt zitten. Een comfortabele houding is belangrijk – dat kan op een meditatiekussen zijn of op een stoel met beide voeten op de grond.
- Sluit je ogen en breng je aandacht naar je ademhaling.
- Adem een paar keer rustig in en uit om te landen.
- Begin dan met het tellen: adem in op 4 tellen, houd je adem 4 tellen vast, adem uit op 4 tellen en wacht daarna weer 4 tellen.
- Herhaal dit ritme 6 tot 10 rondes, of langer als het prettig voelt.
Blijf met je aandacht bij het tellen. Als je merkt dat je afdwaalt, keer je simpelweg terug naar de tel en de adem. Na afloop kun je even navoelen: wat is er veranderd in je lijf? En in je hoofd?
Wanneer past het in mijn dag?
Sama vritti is ideaal op momenten waarop je zoekt naar stilte in jezelf. Bijvoorbeeld vlak voor een meditatie of yogasessie, wanneer je je hoofd nog even leeg wilt maken. Maar ook als je midden in een drukke werkdag merkt dat je ademhaling omhoog kruipt, helpt deze techniek je terug naar je basis. Veel mensen gebruiken het voor het slapen, om het lichaam uit de actie-modus te halen. De gelijkmatige ademhaling nodigt het zenuwstelsel uit tot ontspanning en helpt je om dieper te rusten. Je kunt het zelfs integreren in je avondritueel: kaars aan, een paar bewuste ademhalingen, en langzaam het licht laten dimmen – ook in jezelf.
Een ademhaling die je weer in evenwicht brengt
In tegenstelling tot technieken die energie opwekken of emoties losmaken, is sama vritti een ademhaling die je bij elkaar brengt. Alles wordt gelijk. Alles komt in balans. En in die balans vind je ruimte. Niet omdat je iets moet doen, maar omdat je jezelf toestaat om simpelweg te ademen – met aandacht en zachtheid. Door dagelijks slechts een paar minuten te oefenen, kan deze ademhalingsoefening een anker worden in je dag. Een manier om te vertragen, te verzachten en opnieuw contact te maken met je binnenwereld. Je adem als metronoom, als gids, als vertrouwde vriend.
Een stilte in vier fasen
Sama vritti laat zien dat ademhaling niet alleen een fysieke handeling is, maar een subtiele kunst van afstemmen. Elke fase – in, pauze, uit, pauze – nodigt je uit om aanwezig te zijn, zonder haast. Juist in die gelijkmatigheid ontstaat innerlijke rust.Het is een oefening die je lichaam en geest op één lijn brengt. Die je leert dat evenwicht geen bestemming is, maar een ervaring van moment tot moment. En dat je het altijd opnieuw kunt vinden – met vier gelijke ademhalingen, op elk moment van de dag.
